Ketogene (Keto) diëten kunnen helpen bij het afvallen, maar ze zijn niet gezond, niet duurzaam voor de planeet, en hebben helaas niet de resultaten waar we op hoopten. De huidige wetenschap wijst zelfs uit dat ze een risicovolle keuze zijn bij diabetes type 2.

TEKST Annemarie de Vries-Postma, dr. Kees Hein Woldendorp – Tijdschrift voor leefstijlgeneeskunde

Wat is Keto?

Bij dit dieet moeten de meeste koolhydraten van het menu geschrapt worden. Het Keto dieet is een dieet waarbij je voornamelijk vetten eet, veel vlees en vis en nauwelijks koolhydraten eet. Typische Keto-gerechten zijn: eieren met spek en avocado. ‘Spekbootjes’ met groenten. Roerei met spekjes en paprika. Hard gekookte eieren met kaas en zalm. “Wraps” van geklutste eieren met ham. Of een salade met rosbief of zalm. En zelfs een bacon cheese burger is volledig Keto-proof. Vervang het broodje gewoon door 2 blaadjes sla, en klaar is je zogenaamd “gezonde” maaltijd.

Hoe werkt het?

Als het lichaam weinig koolhydraten binnenkrijgt, dan schakelt het over op de vetverbranding. Je lichaam breekt de vetten af tot zogenaamde “ketonen”; dit proces wordt “ketose” genoemd. Het doel van een dergelijk dieet is om het lichaam zo snel mogelijk in ketose te krijgen. Hoe minder koolhydraten, hoe “beter”, want je lichaam raakt in ketose als je op een dag minder dan 50 gram koolhydraten eet. Minder koolhydraten eten betekent dat je dieet hoger wordt in eiwitten en vetten. Doorgaans van dierlijke oorsprong. Het Keto dieet is in werkelijkheid dus juist zeer rijk aan dierlijke eiwitten.

In plaats van de gezondheid van diabetici te beschermen, wordt deze, door het aanraden van het Keto dieet, juist in gevaar gebracht.

Proteïne- en vet-verslaafde mens

Keto is het zoveelste industrie-gestuurde dieet, dat inspeelt op onze verslaving aan dierlijke eiwitten en vetten. ‘Eet gerust elke ochtend eieren met spek’ is een boodschap die goed verkoopt, omdat de meeste mensen het lastig vinden om met vlees te minderen; zij zien hierin een excuus om dat niet te hoeven doen. Maar deze informatie is fundamenteel in tegenspraak met alles wat we weten over gezondheid op de korte én lange termijn.

Elk dieet dat het veelvuldig eten en snacken van worst en spek aanbeveelt, kan niet serieus worden genomen als een gezondheidsbevorderende manier van eten. Rood en bewerkt vlees (gedroogd, gezouten, gerookt) is immers bewezen kankerverwekkend en verhoogt juist je risico op diabetes. Een portie van 50 g bewerkt vlees per dag (dat is ongeveer 2 plakjes spek of ham) is gekoppeld aan 37-51% toename van het risico op diabetes type 2 (Micha R, Curr Atheroscler Rep. Dec. 2012). Dus in plaats van de gezondheid van diabetici te beschermen, wordt deze, door het aanraden van het Keto dieet, juist in gevaar gebracht.

Wat zegt de wetenschap?

De wetenschap wijst uit dat een koolhydraatarm dieet voor mensen met diabetes type 2 een risicovolle keuze is. In feite verhogen koolhydraatarme diëten, rijk aan dierlijke eiwitten, het risico op diabetes type 2 (de Koning et al. Am J Clin Nutr. April 2011). Keto diëten kunnen zelfs diabetes-achtige symptomen bij gezonde mensen veroorzaken. Zo wees een studie uit 2012 onder gezonde mannen uit dat de uitslag van een glucosetolerantietest opvallend slechter was nadat ze 3 dagen een koolhydraatarm-, vetrijk dieet gevolgd hadden dan dat ze een normaal dieet volgden. Ze hadden significant (lang aanhoudende) hogere bloedsuikerspiegels. Ook hadden ze een lagere eerste fase insulineafgifte – een eerste symptoom van het ontwikkelen van diabetes (Numao et al. Eur J Clin Nutr. Aug. 2012).

Een Keto dieet kan in 3 maanden tot een enorme verhoging van de LDL cholesterol leiden.

Bijwerkingen en gezondheidsrisico’s

Ketogene diëten komen met tal van bijwerkingen op de korte termijn, en ernstige gezondheidsrisico’s op de lange termijn:

KORTE TERMIJN GEVOLGEN

1. Verminderde slagaderfunctie. Een enkele vetrijke maaltijd kan het vermogen van een slagader om te verwijden verminderen, waardoor de doorbloeding afneemt (Zhao et al. Coron Artery Dis. Nov. 2001).
2. Verhoogd LDL cholesterol. Een Keto dieet kan in 3 maanden tot een enorme verhoging van de LDL cholesterol leiden (Kephart et al. Sports (Basel) Mei 2018), zelfs tot de gevaarlijke hoogte van 283 mg/dl (Yancy et al. Ann Intern Med. Mei 2004).
3. Tekorten aan voedingsstoffen. Met Keto diëten heb je een hoge kans op tekort aan een breed scala aan vitaminen, mineralen en fytochemicaliën uit plantaardige voeding (Roehl et al. J Acad Nutr Diet. Aug. 2017).
4. Constipatie. Keto diëten bevatten doorgaans weinig vezels (deze komen immers niet voor in vet en dierlijke eiwitten). Dit zorgt voor harde ontlasting en een slechte stoelgang. 5. Misselijkheid, vermoeidheid en hoofdpijn (Roehl et al. J Acad Nutr Diet. Aug. 2017).
5. Verminderde glucose tolerantie. Dit is de mate waarin het lichaam glucose (suiker) uit het bloed kan verwerken (Numao et al. Eur J Clin Nutr. Aug. 2012).
6. Slechte adem en sterk ruikende vagina. Wie het keto dieet volgt, krijgt te maken met een adem die naar aceton ruikt, ook wel de ‘keto-breath’ genoemd. Daarnaast krijgen veel vrouwen te maken met een ‘keto-crotch‘, zij zullen merken dat hun vagina’s zeer sterk ruiken tijdens het volgen van het keto dieet.

LANGE TERMIJN GEZONDHEIDSRISICO’S

1. Verhoogd risico op overlijden in het algemeen. Koolhydraatarme diëten zijn gekoppeld aan een verhoogd sterfterisico in het algemeen (Noto et al. PLoS One. 2013)
2. Verminderde bloedtoevoer naar het hart en verergerde hartziekte. Hoewel Keto diëten de bloedwaarden voor hartproblemen, zoals totaal cholesterol, kunnen verbeteren, kunnen ze ironisch genoeg ook het risico op hartaanvallen verhogen. Zo bleek bijvoorbeeld uit een studie dat een Atkins-achtig dieet een verminderde doorbloeding van het hart veroorzaakte (Fleming, Angiology. Okt. 2000). Dit is vooral zorgelijk omdat mensen met diabetes type 2 al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben.
3. Verminderde slagaderfunctie (lange termijn). Een analyse van zes verschillende onderzoeken wees uit dat koolhydraatarme diëten gelinkt zijn aan een verminderde slagaderfunctie. Overmatig vet kan zelfs de wanden van de slagaders beschadigen (Schwingshackl, Br J Nutr. Sept. 2013). Slagaderstoornissen zijn gekoppeld aan een verhoogd risico op een hartaanval of beroerte.
4. Verhoogd risico op darmkanker. Mensen die het Keto dieet volgen eten doorgaans meer vet, rood en bewerkt vlees dan dat ze normaal gesproken zouden doen. Van deze producten is bekend dat ze het risico op darmkanker verhogen (Bouvard et al. Lancet Oncol. Dec. 2015). Heterocyclische aminen (een gevaarlijke verbinding die ontstaat door het verhitten van voedsel) in gegrild wit vlees dragen eveneens bij aan dit risico.

De wetenschap is er heel helder over: is je gezondheid je lief? Begin dan niet aan het Keto dieet!

NO to Keto

Kortom: de wetenschap is er heel helder over: is je gezondheid je lief? Begin dan niet aan het keto dieet! Zelfs al zou het Keto dieet voor sommigen een “positief” korte termijn effect hebben, zoals gewichtsverlies, dan wegen de vele bijkomende ernstige gezondheidsrisico’s op zowel de korte als de lange termijn hier beslist niet tegen op.