De voedingsrichtlijnen in de zorg zijn achterhaald

De voedingsrichtlijnen voor chronisch zieken in revalidatiecentra, verpleeghuizen en ziekenhuizen zijn achterhaald. Dat vinden revalidatiearts Kees Hein Woldendorp en schrijfster, voedings- en ervaringsdeskundige Annemarie de Vries-Postma. Ze schreven zelf een voedingsgids, de eerste voor mensen in een rolstoel én gebaseerd op de meest recente internationale wetenschappelijke inzichten.

Leeuwarder Courant 8 april 2019 – Door: Goos Bies

The Sit Smart Diet

Ziekenhuizen, verpleeghuizen en revalidatiecentra gebruiken de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Maar deze richtlijnen zijn opgesteld voor gezonde mensen, schrijven Woldendorp en De Vries-Postma in het voorwoord van het boek HET SIT SMART DIEET – Gezond eten als rolstoeler, dat vandaag verschijnt. ,,De wetenschappelijke basis hiervoor ontbreekt volledig. Deze richtlijnen zijn namelijk niet ziekte-specifiek en niet bedoeld voor de behandeling van chronische aandoeningen.”

De meeste rolstoelers met een neurologische aandoening kampen met ernstig overgewicht. Ze lijden noodgedwongen een zittend bestaan en zijn daardoor gebaat bij andere voedingsrichtlijnen, zegt De Vries-Postma. Zij is al bijna veertig jaar als gevolg van een dwarslaesie afhankelijk van een rolstoel en ontwikkelde een eigen voedingsmethode: Het Sit Smart Dieet, dat is gebaseerd op overwegend onbewerkt, plantaardig (“whole food plant based”, ook wel WFPB) eten (wat overigens wezenlijk verschilt van veganistisch eten). Revalidatiearts Woldendorp verzamelde er extra wetenschappelijke onderbouwing bij.

Ten onrechte wordt in Nederland gesteld dat er meer onderzoek moet worden gedaan naar voeding en personen met dwarslaesie.

,,Ten onrechte wordt in Nederland gesteld dat er meer onderzoek moet worden gedaan naar voeding en personen met dwarslaesie”, stelt Woldendorp. Internationaal is er volgens hem al meer dan voldoende bewijs aanwezig dat een overwegend plantaardig voedingspatroon voor mensen met obesitas (overgewicht), diabetes type 2 (suikerziekte) en cardiovasculaire aandoeningen (bloedsomloop) op de langere duur effectiever is dan het slikken van farmaceutische medicijnen. ,,In de Verenigde Staten hanteren ze deze richtlijnen al voor deze doelgroep, in Australië zelfs al heel lang. Waarom hier dan ook niet?”, vraagt Woldendorp zich af, terwijl hij het antwoord laat volgen: ,,Omdat de voedingsindustrie meepraat over de voedingsrichtlijnen.”

The Sit Smart Diet

Woldendorp stelt vast dat leefstijlgeneeskunde heel geleidelijk aan belangstelling wint, maar dat daar nog een wereld in te winnen is . ,,Toen ik geneeskunde studeerde was er geen enkele aandacht voor voeding. Ik wist tot een paar jaar geleden niet eens dat je in een rolstoel meer kans hebt op leefstijl gebonden problemen, zoals een beroerte, hartinfarct, hoge bloeddruk of suikerziekte. Tijdens de revalidatiebehandeling na een beroerte ben je bij wijze van spreken een tweede beroerte aan het kweken, dat wil je toch voorkomen?!”

Tijdens de revalidatiebehandeling na een beroerte ben je bij wijze van spreken een tweede beroerte aan het kweken, dat wil je toch voorkomen?!

Als patiënte bij Revalidatie Friesland in Beetsterzwaag kwam de Vries-Postma op het pad van revalidatiearts Woldendorp. Zij zit sinds haar elfde in een rolstoel en bleek al een enorme hoeveelheid kennis verzameld te hebben over voeding. ,,Hoe blijf je als meisje in een rolstoel slank, haar moeder hield zich daar al mee bezig. Zij was haar tijd ver vooruit”, zegt Woldendorp.

De Vries-Postma ontwikkelde zichzelf tot voedingsdeskundige en verdiende onder meer de kost als fotomodel en schrijver. Ze publiceerde drie jaar geleden nog het boek The Sitting Chef, over alle gezondheidsrisico’s van een zittend leven. In 2006 schreef ze haar eerste boek over voeding. ,,Ik heb altijd over plantaardig eten geschreven. Anderen vroegen zich af hoe het kan dat je in een rolstoel zit én slank en gezond bent. Heel veel mensen zijn er na veertig jaar in een rolstoel niet eens meer. Ik moest mezelf redden, en wil ook anderen redden.”

Ze vond in Woldendorp een luisterend oor. ,,De meeste artsen hebben hier geen aandacht voor. Hij was de eerste die zich bescheiden opstelde en onder de indruk was van mijn kennis. Hij toonde zich bereid mijn voedingsmethode wetenschappelijk te onderbouwen.”

Zo is een jaar of drie geleden het Sit Smart dieet ontstaan. Het dieet rust op drie pijlers: veel minder dierlijk eiwit eten (maximaal 10 procent), suikers (snelle koolhydraten) uitbannen en ontstekingsremmend fruit als blauwe bessen en granaatappelpitten. Woldendorp vond onderbouwing in artikelen in toonaangevende medische tijdschriften. Hij durft te garanderen dat volgers van het dieet geen angst hoeven te hebben dat ze voedingstekorten opbouwen. ,,Dat tonen voldoende onderzoeken aan.”

Internationaal is er meer dan voldoende bewijs aanwezig dat een overwegend plantaardig voedingspatroon voor mensen met obesitas, diabetes type 2 en cardiovasculaire aandoeningen op de langere duur effectiever is dan farmacotherapie.

,,De adviezen zijn ook voor mensen zonder rolstoel interessant”, vervolgt Woldendorp die zijn boek komende week onder al zijn dertig collega-revalidatieartsen gaat verspreiden. ,,Veel mensen leiden een zittend bestaan. Ik zit nu ook in een stoel met wieltjes, op een bureaustoel. Maar ik kan wel even weglopen, waardoor het bloed weer goed door mijn benen stroomt. Rolstoelgebruikers kunnen dat niet. Voor hen is een optimaal dieet van nóg groter belang”.